Κατάθλιψη/Καταθλιπτικά συμπτώματα
Κατάθλιψη, καταθλιπτικά συμπτώματα, καταθλιπτικός… Λέξεις που αρχίζουν να γίνονται όλο και πιο συχνές στο καθημερινό μας λεξιλόγιο. Ποια είναι όμως η εικόνα ενός ανθρώπου που έχει κατάθλιψη; Πώς μπορούμε να τον αναγνωρίσουμε και να τον βοηθήσουμε;
Αρχικά, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η κατάθλιψη είναι μία «ύπουλη» κατάσταση, καθώς είναι δύσκολα αναγνωρίσιμη από αυτόν που πάσχει. Συνήθως, γίνεται αντιληπτό από τους γύρω ανθρώπους που συναναστρέφονται το άτομο με τα καταθλιπτικά συμπτώματα και τον παροτρύνουν για θεραπεία.
-Το κυριότερο που παρατηρεί κάποιος σε ένα καταθλιπτικό ασθενή είναι η αλλαγή στη διάθεσή του. Δεν έχει όρεξη να κάνει πράγματα που έκανε στο παρελθόν, δεν έχει διάθεση να συναναστραφεί κόσμο, δείχνει στενοχωρημένος και «σαν να βαριέται» συνέχεια, «είναι πεσμένος».
-Επιπλέον, παρατηρούνται αλλαγές στην όρεξη του για φαγητό, είτε υπερβολική όρεξη είτε πολύ μειωμένη.
-Αλλαγές στον ύπνο του ατόμου.
-Αισθάνεται κουρασμένος ενώ μπορεί να μην έκανε τίποτα όλη μέρα.
-Δυσκολίες στη μνήμη και στη συγκέντρωση.
-Αίσθημα αναξιότητας και ενοχής.
-Σκέψεις αυτοκτονίας ή αυτοκαταστροφής γενικά.
Τι πρέπει να κάνετε
Τι πρέπει να κάνετε κανείς αν τα παραπάνω συμπτώματα (έστω τα πέντε από αυτά) ταιριάζουν σε κάποιο άτομο του περιβάλλοντος του ή σε εσάς τους ίδιους;
-Η μαγική λέξη είναι η κινητοποίηση του ατόμου αυτού! Μην το αφήσετε να κλειστεί στο σπίτι και στον εαυτό του. Ακόμα κι αν δεν έχει διάθεση (που δεν θα έχει) προσπαθήστε να βρείτε κάποιο κίνητρο για να τον κάνετε να πάει μαζί σας έστω και για μισή ώρα μία βόλτα.
-Επίσης, όλα του φαίνονται βουνό. Βοηθήστε τον, όχι με το να κάνετε εσείς τις υποχρεώσεις του αλλά βάζοντας μικρούς μικρούς στόχους κάθε φορά που θα τους καταφέρνει και θα αισθάνεται ικανός.
-Τονώστε την αυτοπεποίθησή του καθημερινά. Τα άτομα αυτά αισθάνονται ανάξια, ανίκανα και έχουν ενοχές για όλα.
-Συζητήστε μαζί του για τα πράγματα που τον απασχολούν. Δεν θα είναι και η καλύτερη παρέα για διασκέδαση αλλά χρειάζεται τη συντροφικότητά σας.
-Να είστε προσεκτικοί γιατί η κατάσταση στην κατάθλιψη μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο. Σε προχωρημένες καταθλίψεις ο ασθενής προχωρά σε κινήσεις απόγνωσης. Ένα άτομο που βλέπετε ότι κάνει σκέψεις αυτοκαταστροφής, μπορείτε να τον δεσμεύσετε να σας πάρει τηλέφωνο όταν έχει την επιθυμία να κάνει κάτι αυτοκαταστροφικό για να του συμπαρασταθείτε ώστε να αποφύγει να το κάνει. Κάθε αναβολή της αυτοκαταστροφής είναι κέρδος!
Προσοχή!
Η κατάθλιψη δεν μας αφήνει να νιώσουμε καλύτερα, να δούμε τον εαυτό μας πιο αισιόδοξα, να ελπίσουμε σε κάποια αλλαγή. Για τον ίδιο λόγο δεν μπορούν να μας βοηθήσουν ούτε τα άτομα του περιβάλλοντός μας. Ό,τι και να μας λένε εμείς το παίρνουμε στραβά. Δίνουμε σε όλα αρνητικό νόημα. Βλέπουμε μόνο την κακή όψη των πραγμάτων. Για αυτόν το λόγο χρειάζεται να παραπέμψουμε το άτομο αυτό σε κάποιον ειδικό για λήψη φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας. Ανάλογα το στάδιο στο οποίο βρίσκονται τα καταθλιπτικά συμπτώματα, το άτομο μπορεί να δεχτεί να έρθει στον ειδικό μετά από μία απλή παρότρυνση («Η διάθεσή σου είναι αρκετά πεσμένη τον τελευταίο καιρό. Επειδή δεν ξέρω πώς θα μπορούσα εγώ να σε βοηθήσω θα ήθελες να πάμε σε κάποιον ειδικό να σε βοηθήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο;»). Σε άλλες περιπτώσεις, όπου η κατάθλιψη μπορεί να είναι προχωρημένη υπάρχουν άλλες λύσεις. Πολλοί ψυχολόγοι αναλαμβάνουν να κάνουν συνεδρίες κατ’ οίκον ώστε να βοηθήσουν στην περίπτωση που ένα άτομο δεν έχει όρεξη να πάει μέχρι το γραφείο του ειδικού.
Η συνήθης αντιμετώπιση που συνίσταται στο: «θα το ξεπεράσω μόνος μου, είτε από γνωστούς πρέπει να το παλέψεις», δεν αποφέρει κανένα όφελος και κάθε άλλο παρά βοηθάει καθώς ο ασθενής και η οικογένεια δεν γνωρίζουν την φύση της κατάστασης!