Μαθησιακές Δυσκολίες: τι είναι και πώς αντιμετωπίζονται
H ανάγνωση και η γραφή μπορούν να αποκτηθούν από όλους τους μαθητές όταν αναπτυχθούν συγκεκριμένες γνωστικές δεξιότητες. Ωστόσο, φαίνεται ότι περίπου το 10% του μαθητικού πληθυσμού αντιμετωπίζει δυσκολίες στον γραπτό λόγο και εμφανίζει μειωμένη σχολική επίδοση παρόλο που το περιβάλλον, η εκπαίδευση και η νοημοσύνη είναι επαρκή. Σε αυτή την περίπτωση αναφερόμαστε σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες. Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ένας όρος «ομπρέλα» που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μία ομάδα διαταραχών με ανομοιογενή χαρακτηριστικά τα οποία περιλαμβάνουν δυσκολίες στην κατάκτηση της γραφής, της ανάγνωσης και της μαθηματικής ικανότητας.
Η δυσλεξία είναι μια μαθησιακή δυσκολία που επηρεάζει κυρίως τις δεξιότητες που σχετίζονται με την αποκωδικοποίηση του γραπτού λόγου, την αναγνωστική ευχέρεια και την ορθογραφία. Τα κύρια χαρακτηριστικά της δυσλεξίας περιλαμβάνουν δυσκολίες στη φωνολογική επίγνωση (ή φωνολογική ενημερότητα), στη βραχυπρόθεσμη μνήμη και την ταχύτητα επεξεργασίας. Η δυσλεξία είναι κληρονομική και ανεξάρτητη του νοητικού δυναμικού των μαθητών. Συνυπάρχουσες δυσκολίες μπορεί επίσης να εμφανιστούν σε παιδιά με δυσλεξία. Για παράδειγμα, ορισμένα παιδιά ενδέχεται να έχουν ΔΕΠΥ, δυσαριθμησία και άλλες γλωσσικές δυσκολίες. Ακόμη, δεν οφείλεται σε νοητική υστέρηση, σοβαρές εγκεφαλικές βλάβες, ψυχικές διαταραχές, πολιτισμική αποστέρηση και αισθητηριακά ελλείμματα. Μπορεί ωστόσο να προκαλέσει ψυχολογικά, συναισθηματικά και κοινωνικά προβλήματα.
Μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει ένα παιδί με δυσλεξία είναι:
- αργή και κοπιώδης ανάγνωση με λάθη
- δυσκολία στην ανάγνωση ψευδολέξεων (λέξεων που μοιάζουν με πραγματικές αλλά δεν έχουν νόημα, π.χ. βάλα)
- η καθρεφτική ανάγνωση (π.χ. 3 αντί για ε)
- δυσκολία στην ορθογραφία
- η ελλιπής φωνολογική επίγνωση (π.χ. να μπορεί διακρίνει τις λέξεις μιας πρότασης, τις συλλαβές μιας λέξης, τους ήχους μιας συλλαβής)
- η αντικατάσταση μιας λέξης από μία άλλη
- οι παραλείψεις, οι επαναλήψεις και οι αντιμεταθέσεις γραμμάτων στο γραπτό λόγο
Τα παραπάνω συμπτώματα της δυσλεξίας θα πρέπει να μας ανησυχήσουν εφόσον συνεχίζουν να υφίστανται και μετά την ολοκλήρωση της Β΄ τάξης του Δημοτικού σχολείου. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να απευθυνθούμε σε Ειδικό Παιδαγωγό ώστε να γίνει μία ολοκληρωμένη αξιολόγηση με σταθμισμένα και άτυπα τεστ με σκοπό το σχεδιασμό ενός εξατομικευμένου προγράμματος παρέμβασης που θα στοχεύει στην αποκατάσταση των δυσκολιών.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς:
- Να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να διαβάζουν βιβλία ή να τους διαβάζουν οι ίδιοι.
- Το παιδί να διαβάζει σε σταθερό και ήσυχο μέρος
- Οι εργασίες στο σπίτι να χωρίζονται σε μικρότερα κομμάτια, να επεξηγούνται με παραδείγματα και με εικόνες και να γίνονται συχνά ολιγόλεπτα διαλείμματα
- Να επιβραβεύουν τη προσπάθεια των παιδιών τους.
- Να έχουν συχνή επικοινωνία με τον εκπαιδευτικό του παιδιού τους και να ενημερώνονται για την επίδοση και τη συμπεριφορά του.